Przed wejściem w dowolną współpracę z innym kontrahentem, warto dobrze zweryfikować jego rzetelność, by uniknąć nieudanej transakcji handlowej. Jednym z narzędzi, które pozwala zminimalizować takie ryzyko, jest Rejestr Należności Publicznoprawnych, który rozpoczął swoją działalność w 2018 roku na mocy rozporządzenia ówczesnego Ministra Finansów. Sprawdź, jakie dane zawiera rejestr i do czego może Ci się przydać.

Czym jest Rejestr Należności Publicznoprawnych?

Rejestr Należności Publicznoprawnych (RNP) to baza danych, która udostępnia informacje o podmiotach i osobach zalegających z płatnościami na rzecz Skarbu Państwa. To oznacza, że rejestr zawiera dane o posiadaczach długów podlegających egzekucji administracyjnej. RNP ma na celu ochronę uczciwych przedsiębiorców i konsumentów przed potencjalnie niewypłacalnymi partnerami czy klientami.

Za jakie długi można trafić do Rejestru Należności Publicznoprawnych?

Do RNP może trafić każdy, kto nie opłaci na czas m.in.:

• Należności podatkowych;
• Odpowiednich kwot cła;
• Mandatów skarbowych.

Co ważne, wierzytelności muszą wynosić minimum 5 000 zł, a informacja o planowanym wpisie do rejestru musi trafić do dłużnika przynajmniej 30 dni wcześniej. Od decyzji o wpisie przysługuje oczywiście prawo do wniesienia sprzeciwu.

Zobacz także: Jak sprawdzić czy jestem dłużnikiem?

Ujawnienie danych w rejestrze, a sprzeciw dłużnika 

Wprowadzenie danych do systemu może spotkać się ze sprzeciwem zadłużonego, jeśli ma on do tego podstawy, czyli:

• Kwestionuje powstanie długu;
• Przedstawiona mu kwota zadłużenia jest błędna.

Przeczytaj także: Co to jest Krajowy Rejestr Dłużników?

Prawo do sprzeciwu wobec ujawnienia w rejestrze reguluje Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji. Przeczytasz tam o konieczności złożenia sprzeciwu na ręce wierzyciela. Pismo powinno określać żądanie nadawcy oraz przedstawiać dowody na zasadność roszczeń.

Jakie dane zawiera Rejestr Należności Publicznoprawnych?

Ustawa o postępowaniu egzekucyjnym w administracji szczegółowo określa, jakie dokładnie informacje są ujawniane w Rejestrze Należności Publicznoprawnych.

DŁUŻNICY — OSOBY FIZYCZNE

Jeżeli dłużnikiem nie jest podmiot prowadzący działalność, w RNP znajdziesz:

• Imię i nazwisko zadłużonego;
• Numer PESEL;
• Datę urodzenia;
• NIP lub REGON (jeśli posiada).

DŁUŻNICY – PRZEDSIĘBIORCY, PRZEDSIĘBIORSTWA ORAZ POZOSTAŁE INSTYTUCJE

Jeżeli dłużnikiem jest osoba prawna (lub podmiot nieposiadający osobowości prawnej), w rejestrze zostaną ujawnione:

• Nazwa firmy lub instytucji;
• NIP lub REGON;
• Numer identyfikacyjny wydany w innym kraju lub kraj wydania i numer paszportu (jeśli podmiot nie ma NIP-u/REGON-u)

Dodatkowo rejestr zawiera także dane o:

• Wierzycielu;
• Kwocie zadłużenia i ewentualnej wysokości odsetek;
• Podstawie prawnej powstania wierzytelności;
• Harmonogramie spłaty lub ewentualnym odroczeniu płatności.

Kto może korzystać z Rejestru Należności Publicznoprawnych i na jakiej podstawie?

Z RNP można korzystać dwojako:

1. Szukać danych o podmiotach gospodarczych – w takim przypadku wystarczy zalogować się do systemu profilem zaufanym ePUAP lub kwalifikowanym podpisem elektronicznym.
2. Weryfikować osoby fizyczne – w tej sytuacji niezbędne jest posiadanie zgody (upoważnienia) osoby, której dotyczą wpisy.

Poza dowolnymi osobami posiadającymi kwalifikowany podpis elektroniczny lub profil zaufany z Rejestru korzystać mogą także:

• Sądy;
• Organy prokuratury;
• Szef Centralnego Biura Antykorupcyjnego.

Powyższe podmioty mogą sprawdzać wpisy na temat dowolnych firm i osób bez żadnych dodatkowych upoważnień.

Ujawnienie w Rejestrze Należności Publicznoprawnych – konsekwencje

Osoby fizyczne i prawne trafiające do rejestru mogą spotkać się z trudnościami w nawiązywaniu umów handlowych ze względu na podanie do publicznej wiadomości ich trudności z terminowym regulowaniem innych zobowiązań. Dłużnicy, o których wpisy znajdują się w RNP są postrzegani jako nierzetelni lub niewypłacalni. Alternatywą dla nich może być wzięcie chwilówki, pożyczki bez baz czy pożyczki bez bik

Zobacz także: Jak sprawdzić siebie w BIG Infomonitorze?

Warto jednak wiedzieć, że Rejestr Należności Publicznoprawnych nie jest narzędziem wykorzystywanym do badania potencjalnych kontrahentów na szeroką skalę, ponieważ przedsiębiorcy uważają go za zbyt opieszały i nieaktualizowany na bieżąco.

Jakie działania stosuje się więc w środowisku firmowym w ramach alternatywy? Najczęściej wymóg dostarczenia pisma z Urzędu Skarbowego o niezaleganiu z podatkami. Jest to bardziej aktualny, a więc i bardziej wiarygodny dokument.