To czy będziemy w stanie zawczasu sprawdzić, od kogo przyszedł list polecony, zależy od ilości informacji, którą posiadamy na temat przesyłki i osoby lub instytucji, która ją wysłała. Jeżeli spodziewamy się listu, którego nie chcemy odbierać i wiemy dokładnie, z jakiej lokalizacji zostanie nadany, możliwe, że zorientujemy się, o którą przesyłkę chodzi już na etapie awizo. Jak to zrobić? Szczegóły w poniższym artykule.

Jak sprawdzić nadawcę na awizo?

Jeżeli listonosz nie zastał nas w miejscu zamieszkania, najprawdopodobniej zostawił w skrzynce na listy druk awizo, na którym nie ma żadnej bezpośredniej informacji o nadawcy przesyłki, a który ma za zadanie poinformować nas, że ze względu na naszą nieobecność nie udało się dostarczyć:

• listu poleconego,
• przekazu pocztowego,
• paczki, której wymiary nie pozwoliły na pozostawienie jej w skrzynce.

Zdarza się jednak, że w pierwszej chwili nie chcemy odbierać listu poleconego, ponieważ boimy się, że jego treść uruchomi jakąś serię niefortunnych zdarzeń. Może być przecież z Policji, prokuratury, sądu czy od komornika. Z awizo w żaden sposób nie dowiemy się jednak, czy faktycznie jest się czego obawiać.

Ważne!

Jedyną przydatną informacją może się okazać zawarty na awizo numer przesyłki, który pozwala sprawdzić, skąd przesyłka została nadana.

Co oznaczają symbole na awizo?

Druk awizo, który informuje o konieczności odbioru przesyłki w placówce pocztowej, zawiera dane, takie jak:

• data i godzina podjęcia przez listonosza próby doręczenia;
• imię, nazwisko i adres odbiorcy;
• rodzaj przesyłki (list, przekaz lub niewymiarowa paczka);
• informacja które to zawiadomienie o niepodjęciu przesyłki;
• dokładny adres i godziny funkcjonowania placówki, w której można odebrać list polecony czy paczkę;
• kod kreskowy nadany przesyłce wraz ze specjalnym numerem.

To właśnie ów numer może pomóc nam w zidentyfikowaniu osoby, która wysłała do nas list polecony. Składa się z 20 cyfr, które po wprowadzeniu do internetowego systemu śledzenia przesyłek na stronie Poczty Polskiej wskazują, z jakiego miejsca została nadana. To jednak nie zawsze wystarcza do precyzyjnego określenia konkretnego nadawcy listu.

Awizo z sądu — jak wygląda?

Awizo jest wystawiane przez pracowników Poczty Polskiej zawsze na tych samych drukach – niezależnie od tego, kto jest nadawcą. Awizo przesyłki nadanej przez sąd, nie różni się więc niczym od awizo listu poleconego wysłanego przez członka rodziny, urząd miasta czy pracodawcę.

Awizo od komornika — jak wygląda?

O piśmie wszczynającym postępowanie egzekucyjne chcemy wiedzieć jak najwcześniej – to oczywiste. Niestety awizo dotyczące listu od komornika wygląda tak samo, jak to, dotyczące przesyłki od dowolnego nadawcy. O fakcie podjęcia przez komornika próby kontaktu z nami, dowiemy się zatem dopiero w urzędzie poczty.

Nie powinniśmy jednak rezygnować z odbierania listu dotyczącego sprawy komorniczej – zrezygnujemy wtedy z szansy polubownego rozwiązania sytuacji, możliwości negocjacji czy ewentualnego odwołania w terminie.

Czy można sprawdzić, od kogo jest list polecony przed odbiorem przesyłki?

Jeżeli obawiamy się odebrać przesyłkę, jeśli okaże się, że faktycznie pochodzi ona z sądu czy prokuratury, wystarczy, że zapytamy w okienku poczty, kto jest nadawcą listu. Zgodnie z regulaminem świadczenia usług przez Pocztę Polską, jej pracownik ma obowiązek udzielić nam takiej informacji. Po jej otrzymaniu możemy zdecydować o niepodejmowaniu przesyłki.

Musimy jednak pamiętać, że jeśli nasz adres zamieszkania umieszczony na kopercie, jest prawidłowy, to niezależnie od tego, czy list został dostarczony do naszych rąk, awizowany czy nawet niepodjęty w terminie (!) przesyłka – zgodnie z obowiązującym prawem – uznawana jest za doręczoną.

Kiedy list polecony uznaje się za doręczony?

Przepisy regulujące kwestię dostarczonych przesyłek pocztowych, mówią jasno, że list polecony traktowany jest jako dostarczony, kiedy:

• zostanie realnie odebrany przez adresata widniejącego na kopercie;
• zostanie wysłany na właściwy adres zamieszkania odbiorcy i nie zostanie podjęty mimo dwukrotnego awizo, które zawsze obejmuje 7-dniowy termin odbioru.

Chowanie się przed listonoszem i dwa tygodnie opieszałości w odpowiedzi na awizowanie, nie zwolni nas zatem z odpowiedzialności za sprawę, której dotyczy list polecony. Nie odbierając go, „zagramy” na własną niekorzyść. Przesyłka zostanie oznaczona, jako odebrana, a proces karny czy komorniczy będzie toczył się dalej, bez naszej wiedzy czego dokładnie dotyczyła treść zawiadomienia.

Jak sprawdzić nadawcę listu poleconego po numerze?

Wróćmy jednak do internetowego systemu śledzenia przesyłek Poczty Polskiej. Na stronie www instytucji umieszczone jest specjalne okienko (podpisane „znajdź przesyłkę”) z symbolem lupki znajdującym się obok. By dowiedzieć się, która placówka pocztowa jest odpowiedzialna za wysłanie listu, wystarczy, że wprowadzimy w to miejsce numer przesyłki znajdujący się bezpośrednio pod kodem kreskowym (jest zawsze przyklejony zarówno na kopercie, jak i na awizo).

 Po kliknięciu symbolu wyszukiwania naszym oczom ukażą się następujące dane:

• adres urzędu pocztowego, w którym list został nadany;
• dzień i godzina, w których nadano przesyłkę;
• waga i format listu;
• rodzaj przesyłki;
• dodatkowe usługi wykupione przez nadawcę (np. ZPO, czyli „przesyłka za potwierdzeniem odbioru”).

Adres, pod którym nadano list, może okazać się najbardziej przydatny podczas prób identyfikacji nadawcy.

Sądowa przesyłka polecona — jak sprawdzić?

W kontekście spraw sądowych, warto wspomnieć o jeszcze jednym tropie, który pomaga w określeniu, czego może dotyczyć przesyłka bez odbierania, czy otwierania jej. W opisywanym przypadku mowa jednak wyłącznie o listach poleconych z sądu, na których znajduje się sygnatura akt.

Poniżej przygotowaliśmy małą ściągę, która może pomóc w odszyfrowaniu, jakiej sprawy dotyczy przesyłka.

Chodzi o litery, które zawiera sygnatura akt:

• Nc – sprawa w postępowaniu nakazowym i upominawczym;
• Gnc – sprawa gospodarcza w postępowaniu nakazowym i upominawczym;
• NC-e – sprawa w postępowaniu upominawczym prowadzona przez e-sąd;
• W – sprawa o wykroczenie;
• Ns – sprawa spadkowa;
• K – sprawa karna;
• P – sprawa z zakresu prawa pracy;
• Ks – sprawa karno-skarbowa;
• Kms, Km i Kmp – są to sygnatury spraw prowadzonych przez komorników.

Dodatkowa wskazówka: wszystkie listy dotyczące postępowania upominawczego z e-sądu są nadawane w Lublinie.

Na koniec przyjrzyjmy się jeszcze sytuacji, w której nie odebraliśmy wysłanego do nas listu poleconego, w skrzynce nie znaleźliśmy żadnego awizo, a dalsze postępowanie wskazuje na to, że przesyłka uznawana jest za doręczoną. Czy to możliwe, że odebrała ją osoba trzecia?

Jak sprawdzić kto odebrał mój list polecony?

Zgodnie z literą prawa przesyłka polecona może zostać odebrana przez:

•  Pełnoletniego członka rodziny, który zamieszkuje pod tym samym adresem;
• Dozorcę, administratora budynku, ochroniarza czy sąsiada, jeśli zobowiąże się do przekazania listu do rąk adresata.

Oczywiście niejednokrotnie zdarza się, że taka przesyłka ginie gdzieś po drodze i finalnie wcale nie trafia do osoby, do której powinna. W takiej sytuacji należy złożyć do Poczty Polskiej reklamację. Druk można wysłać drogą elektroniczną lub dostarczyć osobiście do placówki. Formularz jest dostępny stacjonarnie, w placówkach poczty oraz online. W odpowiedzi na reklamację urząd powinien wyjaśnić, do kogo dokładnie trafił list.

Jakie działania są konieczne, jeżeli istnieją przesłanki, że ktoś dokonał kradzieży Twojej tożsamości? Przede wszystkim — szybkie! Jeśli zareagujesz odpowiednio wcześnie, zminimalizujesz potencjalne, często tragiczne w skutkach, konsekwencje złamania prawa związanego z kradzieżą Twoich danych osobowych. Co zrobić w takiej sytuacji — krok, po kroku i do kogo udać się po pomoc? Wszystkie najważniejsze informacje znajdziesz w poniższym artykule.

Czym jest kradzież tożsamości?

Kradzież tożsamości jest inaczej nazywana kradzieżą danych osobowych i stanowi przestępstwo polegające na wejściu w bezprawne posiadanie danych innej osoby. Najczęściej po to, by wykorzystać je w celu osiągnięcia jakieś korzyści – zwykle majątkowej.

Na tożsamość składają się wszystkie cechy i informacje personalne, które pozwalają na identyfikację danego człowieka. Przejęcie cudzego konta internetowego, albo zamawianie towarów lub usług podając się za kogoś innego, również jest przestępstwem zaliczanym do kradzieży tożsamości. Opisuje je kodeks karny.

Kradzież danych osobowych a prawo

W art. 190a § 2 kodeksu karnego możesz przeczytać:

Podszywanie się pod inną osobę poprzez wykorzystanie jej wizerunku, innych danych osobowych lub innych danych, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jeżeli dane zostaną użyte przypadkiem i niecelowo, osoba, która tego dokona, nie będzie podlegała karze. Podobnie w sytuacji braku jakiegokolwiek wniosku ze strony pokrzywdzonego. Nie jest to bowiem przestępstwo ścigane z urzędu – należy je zgłosić.

Czy można zgłosić kradzież danych online?

Na rządowej stronie możesz całkowicie za darmo zgłosić nieuprawnione wykorzystanie Twoich danych osobowych i zastrzec swój dowód osobisty. Urzędnik unieważni go od razu po otrzymaniu zgłoszenia.

Wniosek powinien zawierać informacje uzasadniające składanie go – na przykład wiadomość o wycieku danych z banku, innej instytucji czy firmy. Konieczne będzie również uwierzytelnienie zgłoszenia poprzez logowanie do profilu zaufanego.

Instrukcja wysłania zgłoszenia krok po kroku:

1. Wejdź na podaną przez nas powyżej stronę.
2. Kliknij Wyślij zgłoszenie. Zostaniesz przekierowany na stronę logowania do profilu zaufanego.
3. Wprowadź login i hasło. System przekieruje Cię na stronę formularza.
4. Uzupełnij zgłoszenie – zaznacz odpowiednie pola i dodaj załączniki.
5. Podpisz wniosek online.

Jeżeli w swoim dowodzie posiadasz także kwalifikowany podpis elektroniczny, pamiętaj, że musisz go unieważnić bezpośrednio u dostawcy. Nie zostanie on zastrzeżony w wyniku opisanego tu zgłoszenia.

Gdzie zgłosić kradzież danych osobowych? Pozostałe organy i instytucje

Oprócz zgłoszenia kradzieży danych i zastrzeżenia dowodu osobistego online, Urzędy Gminy przyjmują takie wnioski również stacjonarnie. Dodatkowo możesz zastrzec dokument tożsamości w swoim banku. Udaj się także na policję.

Urząd Gminy

By zgłosić bezprawne wykorzystanie swoich danych osobowych i zastrzec dokument tożsamości podczas osobistej wizyty w urzędzie potrzebujesz:

• wypełnionego formularza zgłoszenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych (do pobrania online i w oddziale urzędu);
• dokumentu uprawdopodobniającego kradzież tożsamości.

Banki

Informacja o kradzieży i chęci zastrzeżenia dowodu osobistego w Twoim banku sprawi, że każda instytucja tego typu działająca w Polsce (a także wiele innych podmiotów) otrzyma informację o numerze i serii dokumentu, na podstawie którego przestępca może próbować wyłudzić usługi czy produkty.

Zastrzeżenia dowodu dokonasz stacjonarnie lub przez telefon, dzwoniąc na infolinię.

Policja

Kradzież danych osobowych należy zgłosić również na komisariacie, opisując dokładnie zdarzenie i przedstawiając posiadane dowody.

Pismo potwierdzające dokonanie zgłoszenia przyda Ci się podczas dochodzenia sprawiedliwości w sądzie.

Konsekwencje kradzieży tożsamości

Wyciek danych osobowych to nie żarty. Posiadając odpowiednie informacje na Twój temat, przestępca jest w stanie:

• Zaciągnąć zobowiązanie finansowe na Twoje imię i nazwisko;
• Kupić coś na raty w Twoim imieniu;
• Wynająć mieszkanie na Twoje dane;
• Skontaktować się z Twoimi bliskimi celem wyłudzenia pieniędzy.

Wiele kredytów i pożyczek udzielanych jest w tej chwili online, a do zawarcia umowy najczęściej wystarczy dokument tożsamości. Złodzieje wyłudzają jednak nie tylko dane z dowodów osobistych.

Jakie dane osobowe wyłudzają oszuści?

Do danych osobowych, które mogą ulec kradzieży zalicza się:

• imię i nazwisko;
• numer PESEL;
• serię i numer dokumentu tożsamości;
• informacje, które zawiera prawo jazdy;
• informacje, które zawiera paszport;
• zdjęcia i obrazy zawierające wizerunek danej osoby;

Poza informacjami osobowymi wyłudzane są często także:

• numer rachunku bankowego;
• dane do logowania w bankowości elektronicznej;
• numer karty kredytowej wraz z jej kodem zabezpieczającym CVV/CVC, imieniem i nazwiskiem właściciela oraz datą ważności;
• numer telefonu, adres e-mail, adres zamieszkania;
• dane do logowania na profile w mediach społecznościowych.

Wyciek większości danych z powyższej listy może mieć bardzo nieprzyjemne konsekwencje. Niestety przestępcy są w swoich działaniach coraz bardziej przebiegli.

W jaki sposób złodziej kradnie dane osobowe?

Policyjne raporty pokazują, że istnieje kilka powtarzalnych schematów, zgodnie z którymi działają oszuści, jednak co chwilę pojawiają się także dodatkowe, nowe sposoby – opierające się na przykład na nowoczesnych technologiach.

Oto najczęstsze działania złodziei w celu pozyskania danych osobowych do oszustw finansowych (i nie tylko):

• Phishing – za tą anglojęzyczną nazwą stoi podszywanie się pod instytucje państwowe, banki, dostawców energii, firmy kurierskie lub dowolne przedsiębiorstwa czy osoby, które budzą zaufanie i są prawdopodobnymi nadawcami wiadomości. Widząc znajome logo lub nazwisko, możesz nieopatrznie kliknąć zawirusowany link albo przesłać rzekomą należność do uregulowania bez sprawdzenia, czy rzeczywiście masz jakąś zaległość do zapłaty.

• Włamanie na konto – mowa o skrzynce e-mailowej lub profilu w social mediach. Po przejęciu Twojego konta poczty elektronicznej lub na portalu Facebook czy Instagram złodziej może próbować wyłudzić pieniądze, zwracając się bezpośrednio do osób z Twojej listy kontaktów, grupy znajomych czy obserwujących. By przeciwdziałać takim atakom, serwisy proszą o ustalenie silnego hasła — koniecznie różnego, dla poszczególnych platform.

• Umieszczanie w sieci fałszywych ogłoszeń o sprzedaży – na popularnych serwisach sprzedażowych oprócz rzetelnych sprzedawców znajdziesz także oszustów, którzy pod przykrywką sprzedaży jakiegoś nieistniejącego przedmiotu czy usługi mogą wykraść Twoje dane lub pieniądze.

• Umieszczanie w sieci fałszywych ogłoszeń o pracę – kradzież danych osobowych odbywa się po przesłaniu przez nieświadomego kandydata swojego CV. Przestępcy często proszą także o przesłanie skanu dowodu osobistego w celach rekrutacyjnych. W żadnym wypadku nie należy się na to godzić.

Czy moje dane zostały skradzione? Jak to sprawdzić?

Istnieją sposoby, dzięki którym możesz zapobiec sytuacji, w której o nieuprawnionym wykorzystaniu Twoich własnych informacji osobowych, dowiadujesz się z pisma firmy windykacyjnej (lub co gorsza – komornika), ponieważ ktoś zaciągnął w Twoim imieniu jedno lub kilka zobowiązań finansowych.

Do bieżącej kontroli bezpieczeństwa danych służą:

• Raporty BIK – znajdują się w nich informacje na temat wszystkich zobowiązań kredytowo-pożyczkowych zaciągniętych pod Twoim nazwiskiem oraz historia zapytań składanych przez poszczególne podmioty finansowe celem sprawdzenia Twojej wiarygodności kredytowej przed zawarciem umowy. Zapytania z instytucji, z którymi nigdy się nie kontaktowałeś, również mogą świadczyć o kradzieży tożsamości.

• Raporty innych rejestrów dłużników – chodzi o bazy danych takie jak Krajowy Rejestr Długów czy Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Działają w ten sam sposób, co raport z Biura Informacji Kredytowej (BIK).

• Strona www Have I Been Pwned – Możesz dzięki niej sprawdzić, czy nie zostałeś ofiarą wycieku danych, takich jak adres poczty elektronicznej czy numer telefonu.

Zgodnie z przysłowiem „lepiej zapobiegać, niż leczyć” warto jednak z dużą skrupulatnością skupić się na działaniach zapobiegających ewentualnym wyciekom, wyłudzeniom czy kradzieżom.

Co robić, aby nie paść ofiarą oszusta?

Niestety żadne działania zapobiegawcze nie dają 100-procentowej pewności, że unikniesz ataku złodziei tożsamości. Mimo tego ochrona własnych danych osobowych jest bardzo ważna i minimalizuje ryzyko, że faktycznie zostaniesz ofiarą opisywanych tu oszustw.

13 przydatnych zasad znajdziesz poniżej.

1. Dokumenty tożsamości przechowuj w bezpiecznym miejscu.
2. Nigdy nie spuszczaj z oczu i nie przekazuj w ręce osób trzecich swojego dowodu osobistego, czy karty płatniczej. Nawet jeżeli pracownik jakiegoś podmiotu potrzebuje danych z wymienionych wyżej dokumentów, celem realizacji usługi — podaj je ustnie. Nie dopuszczaj do sytuacji, w której (na przykład) urzędnik prosi Cię o dowód osobisty, a później znika w innym pokoju.
3. Nie wyrzucaj archiwalnych dokumentów, które zawierają Twoje dane, w stanie pozwalającym na odczytanie ich.
4. Nie udzielaj informacji na swój temat przez telefon. Jeśli ktoś podaje się za pracownika banku czy Urzędu Miasta, to nie znaczy, że faktycznie masz do czynienia z tą osobą.
5. Płatności w Internecie dokonuj tylko przez certyfikowane bramki płatnicze.
6. Zawsze czytaj opinie na temat sklepów internetowych lub platform, z którymi zamierzasz współpracować.
7. Nie klikaj w linki przysłane sms-owo lub e-mailowo, jeśli nie jesteś absolutnie pewny ich nadawcy.
8. Używaj trudnych do odgadnięcia haseł zawierających liczby i znaki specjalne. Ustawiaj różne hasła do różnych kont.
9. Pamiętaj, że jeżeli strona www nie posiada przed adresem frazy „https” nie ma pewności, że jest bezpieczna.
10. Używaj na swoich urządzeniach elektronicznych legalnego oprogramowania i aktualizuj je zawsze, kiedy istnieje taka konieczność.
11. Korzystaj z programów antywirusowych.
12. Skorzystaj z usługi Alerty BIK, dzięki której dowiesz się w czasie rzeczywistym przy pomocy SMS-a lub e-maila o każdej próbie zawarcia umowy o jakiekolwiek zobowiązanie finansowe.
13. Skorzystaj z usługi ChronPESEL, która polega na otrzymywaniu wiadomości za każdym razem, kiedy ktoś założy przy pomocy Twojej tożsamości firmę lub dopisze Cię do rejestru zadłużonych.

Podczas wypełniania formularza dyspozycji przelewu, wystarczy drobna pomyłka w numerze konta, by pieniądze trafiły do niewłaściwego adresata – warto dokładnie weryfikować poprawność wpisywanego ciągu liczb. To właśnie od niego zależy, gdzie trafi nasza gotówka.

Błędy mogą jednak zdarzyć się każdemu. Co wtedy zrobić i jak można cofnąć przelew? Wszystko dokładnie wyjaśniamy poniżej.

Czy bank musi sprawdzać poprawność danych do przelewu?

Bank wykona każdy zadysponowany przez nas przelew, jeśli w okienku na numer konta wprowadzimy poprawny, 26-cyfrowy identyfikator rachunku. Nie ma przy tym znaczenia, czy w polu na dane lub adres odbiorcy wpisaliśmy zgodne z prawdą informacje, ponieważ instytucja przed księgowaniem transakcji nie potwierdza, do kogo należy numer konta adresata.

Z jednej strony taki brak podwójnej weryfikacji jest wygodny dla nadawcy – pozwala na wykonanie przelewu szybko, nawet jeśli nie znamy adresu czy pełnego imienia i nazwiska osoby, której pragniemy przelać gotówkę. Z drugiej strony – rodzi większe ryzyko pomyłek i nadużyć.

Na co zwrócić uwagę dokonując przelewu

By przelew nie stał się pomyłką, którą trudno odkręcić, należy upewnić się, że dysponujemy poprawnym numerem konta odbiorcy i wpisujemy na stronie banku (czy też w aplikacji) odpowiedni ciąg znaków.

• Jeżeli wprowadzamy numer rachunku bankowego adresata ręcznie, cyfra po cyfrze, powinniśmy kilkukrotnie sprawdzić, czy nigdzie nie popełniliśmy błędu.

• Po wpisaniu numeru konta do formularza dyspozycji, większość banków wyświetli informację na temat tego, która instytucja prowadzi dany rachunek. Jeżeli nazwa banku zgadza się z tą, podaną nam przez osobę, do której mają trafić środki – mamy kolejne potwierdzenie, że numer konta najprawdopodobniej jest poprawny.

• Posiadając dane do przelewu w formie elektronicznej, możemy dodatkowo zminimalizować ryzyko pomyłki, kopiując numer i wklejając w odpowiednie pole.

• Pamiętajmy, że kiepskie światło, niewyspanie czy alkohol nie są naszymi sprzymierzeńcami w sytuacji kiedy potrzebujemy dokładności i skupienia.

Wykonywanie przelewu i możliwe błędy

Niepoprawny numer konta odbiorcy to niejedyny błąd, który może nam się przytrafić podczas wykonywania przelewu.

Pozostałe to:

• Nieprawidłowa kwota – jeżeli kwota, którą wprowadzimy, jest za niska, wystarczy, że uzupełnimy płatność kolejnym przelewem, jeżeli zbyt wysoka – będziemy musieli ubiegać się o zwrot u odbiorcy.
• Błędne dane odbiorcy – jeżeli numer konta był poprawny, kwota i tak trafi na zidentyfikowany dzięki niemu rachunek.
• Błędny tytuł przelewu – nie wygeneruje to żadnych nieprawidłowości na linii my – bank – odbiorca, jednak może utrudnić mu weryfikację dokonanej płatności. Najlepiej skontaktować się z adresatem transakcji i poinformować go o pomyłce.

Jak widzimy, zwykle wyłącznie sytuacja transferu gotówki na rachunek, którym posługuje się ktoś inny, rodzi poważne problemy i chęć wycofania przez nas dyspozycji przelewu.

Czy można cofnąć przelew?

Niektóre przelewy da się wycofać, a w przypadku innych, taka operacja będzie niewykonalna. To, czy nasz przelew będzie możliwy do anulowania, zależy od:

• systemu, w jakim ma zostać/został wykonany (np. Elixir, Express Elixir, BLIK);
• daty planowanej realizacji transakcji – możemy bowiem dokonywać przelewów bieżących oraz odroczonych (zaplanowanych na kolejne dni);
• czasu naszej reakcji, czyli, innymi słowy, momentu, w którym zorientujemy się, że zadysponowany przez nas transfer środków jednak nie powinien mieć miejsca.

Zlecając przelew w internecie, w miażdżącej większości przypadków korzystamy z systemu Elixir – możemy nie zdawać sobie z tego sprawy, jednak jest to funkcjonujący już od 1994 roku system rozliczeń międzybankowych, który działa zgodnie z ustalonym przez Krajową Izbę Rozliczeniową (KIR) harmonogramem sesji – najczęściej trzech w każdym dniu roboczym.

1. By wycofać przelew bieżący, który ma zostać zrealizowany w systemie Elixir, musimy skontaktować się z naszym bankiem — telefonicznie, udając się do placówki lub online — i złożyć taką dyspozycję. Pracownik banku poinformuje nas, czy zdążyliśmy przed najbliższą sesją Elixir, czy przelew już wyszedł i nic nie możemy na to poradzić.
2. Wycofanie przelewu odroczonego (czyli z przyszłą datą) jest najczęściej możliwe zarówno po kontakcie z pracownikiem banku, jak i samodzielnie, w bankowości internetowej lub aplikacji.
3. Przelewy, których sesja KIR została już uruchomiona oraz te, dokonywane na konta obsługiwane przez ten sam bank, który prowadzi również nasz rachunek, a także transakcje natychmiastowe (np. Express Elixir) są księgowane na koncie odbiorcy w kilka chwil i nie da się ich cofnąć.

Jak cofnąć przelew?

By spróbować cofnąć omyłkowy przelew, należy w pierwszej kolejności sprawdzić godziny sesji Elixir w swoim banku. Jeżeli zareagowaliśmy w porę i mamy jeszcze trochę czasu, większość banków umożliwi nam cofnięcie transakcji na trzy sposoby:

1. Podczas osobistej wizyty w oddziale banku
   Pamiętajmy jednak, że upływające minuty działają na naszą niekorzyść, więc jeśli faktycznie zdecydujemy się na dojazd do placówki, przygotujmy zawczasu dane przelewu, który chcemy anulować, aby pracownik mógł odpowiednio szybko zareagować.
2. W toku rozmowy telefonicznej z pracownikiem banku
   Dzwoniąc na infolinię instytucji bankowej, po potwierdzeniu swojej tożsamości i podaniu danych błędnego przelewu, konsultant również powinien być w stanie przetworzyć nasz ustny wniosek o anulowanie go.
3. Poprzez narzędzia elektroniczne – bankowość internetową lub aplikację
   Z reguły wystarczy odszukać zakładkę „transakcje oczekujące” lub kliknąć dany przelew w historii konta, by ukazała się funkcja anulowania go.

A co w sytuacji kiedy pieniądze zdążyły już opuścić nasze konto, ale był to wynik naszej pomyłki i chcemy odzyskać środki? Bank powinien nam pomóc, choć w praktyce ma to różny rezultat.

Błędny przelew — jakie obowiązki ma bank?

Zgodnie z ustawą regulującą usługi płatnicze, bank jest zobligowany do pomocy swoim klientom w zakresie odzyskiwania błędnie przelanej gotówki.

W art. 143. czytamy:

Jeżeli unikatowy identyfikator podany przez użytkownika jest nieprawidłowy, dostawca nie ponosi odpowiedzialności […] jest jednak obowiązany podjąć działania w celu odzyskania kwoty transakcji płatniczej. Strony mogą zastrzec w umowie, że dostawca ma prawo pobrać od użytkownika opłatę za odzyskanie środków.

Pomoc banku jest jednak często droga i ogranicza się do skontaktowania się z błędnym adresatem celem poinformowania go, że ma 30 dni na oddanie środków na tzw. rachunek techniczny. Jeżeli nasze pieniądze zostaną tam przelane – odzyskamy je, jeżeli nie – musimy wystąpić na drogę sądową z powództwem przeciwko odbiorcy omyłkowego przelewu.

Odbiorca nie chce zwrócić przelewu — co zrobić?

Jeżeli nasze środki przez pomyłkę trafiły do niewłaściwego nadawcy, ale jest on uczciwą, działającą zgodnie z przepisami osobą – zorientuje się, że jego rachunek zasiliła kwota, którą nie ma prawa rozporządzać i dokona transakcji zwrotnej lub zostanie poinformowany o całej sytuacji przez bank i zgodnie z instrukcjami, które prześle instytucja, dokona zwrotu.

Brak jednej z opisanych wyżej reakcji to tzw. bezpodstawne wzbogacenie opisane w art. 405 kodeksu cywilnego.

Kto bez podstawy prawnej uzyskał korzyść majątkową kosztem innej osoby, obowiązany jest do wydania korzyści w naturze, a gdyby to nie było możliwe, do zwrotu jej wartości.

Jak zwrócić błędnie otrzymany przelew?

By uniknąć pozwu, kiedy otrzymamy z banku wiadomość, że na nasze konto w wyniku błędu wpłynęła pewna kwota pieniędzy, najlepiej jak najszybciej (a maksymalnie w ciągu 30 dni), dokonajmy transakcji na wskazany przez bank rachunek. To konto techniczne gwarantujące anonimowość.

Bank po zaksięgowaniu wpływu zajmie się dalszą relokacją gotówki i w ciągu jednego dnia roboczego trafi ona do pierwotnego nadawcy.

Przelew zwrotny na rachunek techniczny jest oczywiście bezpłatny.

Jak cofnąć przelew BLIK?

Przelew BLIK należy do grupy transakcji natychmiastowych. To oznacza, że wysłane w ten sposób pieniądze trafiają na konto odbiorcy w kilka sekund i cofnięcie go jest niemożliwe. Z brakiem możliwości anulowania spotkamy się także w przypadku przelewów PayPal.

Błędny adresat przy natychmiastowych operacjach tego typu, oznacza konieczność wysłania za pośrednictwem banku wiadomości do odbiorcy z żądaniem zwrotu. Procedurę tę opisaliśmy powyżej. 

Rosnące ceny opału sprawiają, że wiele osób stara się znaleźć alternatywne źródło ogrzewania. Coraz więcej ludzi korzysta z dotacji na wymianę pieca, aby nie tylko taniej, ale i bardziej ekologicznie ogrzewać swoje domy. Na jakie dofinansowanie do wymiany pieca można liczyć? Czy warto skorzystać z pożyczki na wymianę kotła?  

Zasiłek dla bezrobotnych przysługuje osobom zarejestrowanym w urzędzie pracy. Konieczne jest jednak spełnienie pewnych warunków, aby móc go otrzymać. Jest to pomoc przyznawana przez 6 lub 12 miesięcy. Co warto wiedzieć o zasiłku dla bezrobotnych? Komu przysługuje? Ile wynosi?

Warto pożyczać odpowiedzialnie. Aby było to możliwe, konieczne jest przestrzeganie pewnych zasad. Łatwa dostępność pożyczek sprawia, że decyduje się na nie coraz więcej osób. I nie ma w tym nic złego, o ile nie przecenimy swoich możliwości finansowych. Na czym polega odpowiedzialne pożyczanie? Jak znaleźć rzetelną firmę pożyczkową?

Każda praca wymaga poniesienia kosztów. Aby móc wypracować zysk, konieczne są pewne nakłady – nie tylko pieniędzy, ale i pracy. Czym właściwie są koszty uzyskania przychodu dla osób fizycznych i firm?