kradzież tożsamości

Kradzież tożsamości / Kradzież danych osobowych

Jakie działania są konieczne, jeżeli istnieją przesłanki, że ktoś dokonał kradzieży Twojej tożsamości? Przede wszystkim — szybkie! Jeśli zareagujesz odpowiednio wcześnie, zminimalizujesz potencjalne, często tragiczne w skutkach, konsekwencje złamania prawa związanego z kradzieżą Twoich danych osobowych. Co zrobić w takiej sytuacji — krok, po kroku i do kogo udać się po pomoc? Wszystkie najważniejsze informacje znajdziesz w poniższym artykule.

Czym jest kradzież tożsamości?

Kradzież tożsamości jest inaczej nazywana kradzieżą danych osobowych i stanowi przestępstwo polegające na wejściu w bezprawne posiadanie danych innej osoby. Najczęściej po to, by wykorzystać je w celu osiągnięcia jakieś korzyści – zwykle majątkowej.

Na tożsamość składają się wszystkie cechy i informacje personalne, które pozwalają na identyfikację danego człowieka. Przejęcie cudzego konta internetowego, albo zamawianie towarów lub usług podając się za kogoś innego, również jest przestępstwem zaliczanym do kradzieży tożsamości. Opisuje je kodeks karny.

Kradzież danych osobowych a prawo

W art. 190a § 2 kodeksu karnego możesz przeczytać:

Podszywanie się pod inną osobę poprzez wykorzystanie jej wizerunku, innych danych osobowych lub innych danych, za pomocą których jest ona publicznie identyfikowana, w celu wyrządzenia jej szkody majątkowej lub osobistej, podlega karze pozbawienia wolności od 6 miesięcy do lat 8.

Jeżeli dane zostaną użyte przypadkiem i niecelowo, osoba, która tego dokona, nie będzie podlegała karze. Podobnie w sytuacji braku jakiegokolwiek wniosku ze strony pokrzywdzonego. Nie jest to bowiem przestępstwo ścigane z urzędu – należy je zgłosić.

Czy można zgłosić kradzież danych online?

Na rządowej stronie możesz całkowicie za darmo zgłosić nieuprawnione wykorzystanie Twoich danych osobowych i zastrzec swój dowód osobisty. Urzędnik unieważni go od razu po otrzymaniu zgłoszenia.

Wniosek powinien zawierać informacje uzasadniające składanie go – na przykład wiadomość o wycieku danych z banku, innej instytucji czy firmy. Konieczne będzie również uwierzytelnienie zgłoszenia poprzez logowanie do profilu zaufanego.

Instrukcja wysłania zgłoszenia krok po kroku:

  1. Wejdź na podaną przez nas powyżej stronę.
  2. Kliknij Wyślij zgłoszenie. Zostaniesz przekierowany na stronę logowania do profilu zaufanego.
  3. Wprowadź login i hasło. System przekieruje Cię na stronę formularza.
  4. Uzupełnij zgłoszenie – zaznacz odpowiednie pola i dodaj załączniki.
  5. Podpisz wniosek online.

Jeżeli w swoim dowodzie posiadasz także kwalifikowany podpis elektroniczny, pamiętaj, że musisz go unieważnić bezpośrednio u dostawcy. Nie zostanie on zastrzeżony w wyniku opisanego tu zgłoszenia.

Gdzie zgłosić kradzież danych osobowych? Pozostałe organy i instytucje

Oprócz zgłoszenia kradzieży danych i zastrzeżenia dowodu osobistego online, Urzędy Gminy przyjmują takie wnioski również stacjonarnie. Dodatkowo możesz zastrzec dokument tożsamości w swoim banku. Udaj się także na policję.

Urząd Gminy

By zgłosić bezprawne wykorzystanie swoich danych osobowych i zastrzec dokument tożsamości podczas osobistej wizyty w urzędzie potrzebujesz:

  • wypełnionego formularza zgłoszenia nieuprawnionego wykorzystania danych osobowych (do pobrania online i w oddziale urzędu);
  • dokumentu uprawdopodobniającego kradzież tożsamości.

Banki

Informacja o kradzieży i chęci zastrzeżenia dowodu osobistego w Twoim banku sprawi, że każda instytucja tego typu działająca w Polsce (a także wiele innych podmiotów) otrzyma informację o numerze i serii dokumentu, na podstawie którego przestępca może próbować wyłudzić usługi czy produkty.

Zastrzeżenia dowodu dokonasz stacjonarnie lub przez telefon, dzwoniąc na infolinię.

Policja

Kradzież danych osobowych należy zgłosić również na komisariacie, opisując dokładnie zdarzenie i przedstawiając posiadane dowody.

Pismo potwierdzające dokonanie zgłoszenia przyda Ci się podczas dochodzenia sprawiedliwości w sądzie.

Konsekwencje kradzieży tożsamości

Wyciek danych osobowych to nie żarty. Posiadając odpowiednie informacje na Twój temat, przestępca jest w stanie:

  • Zaciągnąć zobowiązanie finansowe na Twoje imię i nazwisko;
  • Kupić coś na raty w Twoim imieniu;
  • Wynająć mieszkanie na Twoje dane;
  • Skontaktować się z Twoimi bliskimi celem wyłudzenia pieniędzy.

Wiele kredytów i pożyczek udzielanych jest w tej chwili online, a do zawarcia umowy najczęściej wystarczy dokument tożsamości. Złodzieje wyłudzają jednak nie tylko dane z dowodów osobistych.

Jakie dane osobowe wyłudzają oszuści?

Do danych osobowych, które mogą ulec kradzieży zalicza się:

  • imię i nazwisko;
  • numer PESEL;
  • serię i numer dokumentu tożsamości;
  • informacje, które zawiera prawo jazdy;
  • informacje, które zawiera paszport;
  • zdjęcia i obrazy zawierające wizerunek danej osoby;

Poza informacjami osobowymi wyłudzane są często także:

  • numer rachunku bankowego;
  • dane do logowania w bankowości elektronicznej;
  • numer karty kredytowej wraz z jej kodem zabezpieczającym CVV/CVC, imieniem i nazwiskiem właściciela oraz datą ważności;
  • numer telefonu, adres e-mail, adres zamieszkania;
  • dane do logowania na profile w mediach społecznościowych.

Wyciek większości danych z powyższej listy może mieć bardzo nieprzyjemne konsekwencje. Niestety przestępcy są w swoich działaniach coraz bardziej przebiegli.

W jaki sposób złodziej kradnie dane osobowe?

Policyjne raporty pokazują, że istnieje kilka powtarzalnych schematów, zgodnie z którymi działają oszuści, jednak co chwilę pojawiają się także dodatkowe, nowe sposoby – opierające się na przykład na nowoczesnych technologiach.

Oto najczęstsze działania złodziei w celu pozyskania danych osobowych do oszustw finansowych (i nie tylko):

  • Phishing – za tą anglojęzyczną nazwą stoi podszywanie się pod instytucje państwowe, banki, dostawców energii, firmy kurierskie lub dowolne przedsiębiorstwa czy osoby, które budzą zaufanie i są prawdopodobnymi nadawcami wiadomości. Widząc znajome logo lub nazwisko, możesz nieopatrznie kliknąć zawirusowany link albo przesłać rzekomą należność do uregulowania bez sprawdzenia, czy rzeczywiście masz jakąś zaległość do zapłaty.
  • Włamanie na konto – mowa o skrzynce e-mailowej lub profilu w social mediach. Po przejęciu Twojego konta poczty elektronicznej lub na portalu Facebook czy Instagram złodziej może próbować wyłudzić pieniądze, zwracając się bezpośrednio do osób z Twojej listy kontaktów, grupy znajomych czy obserwujących. By przeciwdziałać takim atakom, serwisy proszą o ustalenie silnego hasła — koniecznie różnego, dla poszczególnych platform.
  • Umieszczanie w sieci fałszywych ogłoszeń o sprzedaży – na popularnych serwisach sprzedażowych oprócz rzetelnych sprzedawców znajdziesz także oszustów, którzy pod przykrywką sprzedaży jakiegoś nieistniejącego przedmiotu czy usługi mogą wykraść Twoje dane lub pieniądze.
  • Umieszczanie w sieci fałszywych ogłoszeń o pracę – kradzież danych osobowych odbywa się po przesłaniu przez nieświadomego kandydata swojego CV. Przestępcy często proszą także o przesłanie skanu dowodu osobistego w celach rekrutacyjnych. W żadnym wypadku nie należy się na to godzić.

Czy moje dane zostały skradzione? Jak to sprawdzić?

Istnieją sposoby, dzięki którym możesz zapobiec sytuacji, w której o nieuprawnionym wykorzystaniu Twoich własnych informacji osobowych, dowiadujesz się z pisma firmy windykacyjnej (lub co gorsza – komornika), ponieważ ktoś zaciągnął w Twoim imieniu jedno lub kilka zobowiązań finansowych.

Do bieżącej kontroli bezpieczeństwa danych służą:

  • Raporty BIK – znajdują się w nich informacje na temat wszystkich zobowiązań kredytowo-pożyczkowych zaciągniętych pod Twoim nazwiskiem oraz historia zapytań składanych przez poszczególne podmioty finansowe celem sprawdzenia Twojej wiarygodności kredytowej przed zawarciem umowy. Zapytania z instytucji, z którymi nigdy się nie kontaktowałeś, również mogą świadczyć o kradzieży tożsamości.
  • Raporty innych rejestrów dłużników – chodzi o bazy danych takie jak Krajowy Rejestr Długów czy Biuro Informacji Gospodarczej InfoMonitor. Działają w ten sam sposób, co raport z Biura Informacji Kredytowej (BIK).
  • Strona www Have I Been Pwned – Możesz dzięki niej sprawdzić, czy nie zostałeś ofiarą wycieku danych, takich jak adres poczty elektronicznej czy numer telefonu.

Zgodnie z przysłowiem „lepiej zapobiegać, niż leczyć” warto jednak z dużą skrupulatnością skupić się na działaniach zapobiegających ewentualnym wyciekom, wyłudzeniom czy kradzieżom.

Co robić, aby nie paść ofiarą oszusta?

Niestety żadne działania zapobiegawcze nie dają 100-procentowej pewności, że unikniesz ataku złodziei tożsamości. Mimo tego ochrona własnych danych osobowych jest bardzo ważna i minimalizuje ryzyko, że faktycznie zostaniesz ofiarą opisywanych tu oszustw.

13 przydatnych zasad znajdziesz poniżej.

  1. Dokumenty tożsamości przechowuj w bezpiecznym miejscu.
  2. Nigdy nie spuszczaj z oczu i nie przekazuj w ręce osób trzecich swojego dowodu osobistego, czy karty płatniczej. Nawet jeżeli pracownik jakiegoś podmiotu potrzebuje danych z wymienionych wyżej dokumentów, celem realizacji usługi — podaj je ustnie. Nie dopuszczaj do sytuacji, w której (na przykład) urzędnik prosi Cię o dowód osobisty, a później znika w innym pokoju.
  3. Nie wyrzucaj archiwalnych dokumentów, które zawierają Twoje dane, w stanie pozwalającym na odczytanie ich.
  4. Nie udzielaj informacji na swój temat przez telefon. Jeśli ktoś podaje się za pracownika banku czy Urzędu Miasta, to nie znaczy, że faktycznie masz do czynienia z tą osobą.
  5. Płatności w Internecie dokonuj tylko przez certyfikowane bramki płatnicze.
  6. Zawsze czytaj opinie na temat sklepów internetowych lub platform, z którymi zamierzasz współpracować.
  7. Nie klikaj w linki przysłane sms-owo lub e-mailowo, jeśli nie jesteś absolutnie pewny ich nadawcy.
  8. Używaj trudnych do odgadnięcia haseł zawierających liczby i znaki specjalne. Ustawiaj różne hasła do różnych kont.
  9. Pamiętaj, że jeżeli strona www nie posiada przed adresem frazy „https” nie ma pewności, że jest bezpieczna.
  10. Używaj na swoich urządzeniach elektronicznych legalnego oprogramowania i aktualizuj je zawsze, kiedy istnieje taka konieczność.
  11. Korzystaj z programów antywirusowych.
  12. Skorzystaj z usługi Alerty BIK, dzięki której dowiesz się w czasie rzeczywistym przy pomocy SMS-a lub e-maila o każdej próbie zawarcia umowy o jakiekolwiek zobowiązanie finansowe.
  13. Skorzystaj z usługi ChronPESEL, która polega na otrzymywaniu wiadomości za każdym razem, kiedy ktoś założy przy pomocy Twojej tożsamości firmę lub dopisze Cię do rejestru zadłużonych.

Podobne artykuły

  • Rachunki, które płacą się same i terminy płatności, o których nie trzeba pamiętać? To możliwe – wystarczy włączyć usługę automatycznego regulowania powtarzających się należności. Mowa o poleceniu zapłaty, które można zastosować do wszystkich (dostępnych w usłudze) opłat abonamentowych i subskrypcyjnych – niezależnie czy kwoty są za każdym razem takie same, czy też zmieniają się, na […]

    24.08.2023Pokaż więcej
  • Z ogromną radością ogłaszamy wyniki konkursu zorganizowanego z okazji 9. urodzin SMART! Byliśmy zaskoczeni ilością kreatywnych odpowiedzi, które otrzymaliśmy na pytanie konkursowe: “Jak uczciłbyś urodziny w stylu SMART?” Wasze pomysły i wizje były inspirujące i dzięki nim dowiedzieliśmy się, że każdy ma swój unikalny sposób na celebrację urodzin w duchu SMART. Osoba, która zdobyła nasze […]

    14.08.2023Pokaż więcej
  • Karty płatnicze z roku na rok, konsekwentnie wypierają z naszych portfeli fizyczne pieniądze. Nic dziwnego, są naprawdę wygodnym środkiem do regulowania należności za zakupy stacjonarne czy online. Niewiele osób wie jednak, że oprócz popularnych „debetówek” i „kredytówek” na rynku istnieją także karty prepaid. Warto się im przyjrzeć, jeśli szukamy sposobu na zwiększoną kontrolę swoich wydatków, […]

    28.07.2023Pokaż więcej
  • To czy będziemy w stanie zawczasu sprawdzić, od kogo przyszedł list polecony, zależy od ilości informacji, którą posiadamy na temat przesyłki i osoby lub instytucji, która ją wysłała. Jeżeli spodziewamy się listu, którego nie chcemy odbierać i wiemy dokładnie, z jakiej lokalizacji zostanie nadany, możliwe, że zorientujemy się, o którą przesyłkę chodzi już na etapie […]

    28.07.2023Pokaż więcej
  • Uszkodzenie pieniędzy, niezależnie czy to przez przypadek, czy celowe działanie, nie oznacza utraty widocznych na banknotach kwot. W większości sytuacji wystarczy wymienić je na nowe. Czytając poniższy artykuł, dowiesz się, jakie są procedury wymiany, jakie dokumenty mogą być wymagane i jak uniknąć potencjalnych trudności podczas tego procesu. Jeśli zależy Ci na odzyskaniu pełnej wartości swoich […]

    28.07.2023Pokaż więcej
  • Bez względu na to, czy planujesz wyjazd na egzotyczną wyspę, rodzinny wypad nad jezioro, czy też relaks w ogrodzie, muzyka jest nieodłącznym elementem lata tworzącym niezapomnianą atmosferę. Czasami wystarczy usłyszeć kilku sekund utworu, który towarzyszył nam podczas wakacji, aby myślami przenieść się do krainy wspomnień i poczuć na skórze promienie słońca. Powiedz nam jaka piosenka […]

    28.07.2023Pokaż więcej
  • Ubiegając się o wyższą kwotę pożyczki, możemy poprosić Cię o dostarczenie dokumentu potwierdzającego Twój dochód. Rozumiemy, że nowa procedura może być dla Ciebie trochę kłopotliwa, dlatego przygotowaliśmy szczegółową instrukcję, która krok po kroku wyjaśnia proces dodawania dokumentów zarówno na Twoim telefonie, jak i komputerze.  W jaki sposób możesz potwierdzić swój dochód? Sprawdź w poniższej instrukcji! […]

    19.07.2023Pokaż więcej
  • Weź udział w konkursie i wygraj Multikartę o wartości 2000 zł  Mamy wspaniałe wieści! SMART Pożyczka obchodzi już 9-te urodziny i chcemy uczcić to wydarzenie razem z Tobą! Z tej okazji organizujemy konkurs z fantastyczną nagrodą, która daje wiele możliwości: Multikarta Prezent Idealny o wartości aż 2000 zł! Zostań Zwycięzcą i spełnij swoje pragnienia zakupowe […]

    05.06.2023Pokaż więcej
  • jak cofnąć przelew

    Podczas wypełniania formularza dyspozycji przelewu, wystarczy drobna pomyłka w numerze konta, by pieniądze trafiły do niewłaściwego adresata – warto dokładnie weryfikować poprawność wpisywanego ciągu liczb. To właśnie od niego zależy, gdzie trafi nasza gotówka. Błędy mogą jednak zdarzyć się każdemu. Co wtedy zrobić i jak można cofnąć przelew? Wszystko dokładnie wyjaśniamy poniżej. Czy bank musi […]

    02.06.2023Pokaż więcej
  • Przelew pożyczki na czyjeś konto

    Planujesz skorzystać z pozabankowej pożyczki, ale nie możesz lub nie chcesz podawać swojego numeru konta? Na pewno przemknęło Ci więc przez myśl pytanie, czy możliwy jest przelew pożyczki na czyjeś konto. Poniżej wyjaśniamy, dlaczego nie możesz tego zrobić, nawet jeśli to konto współmałżonka. W jaki sposób działają firmy pożyczkowe? Firmy udzielające pożyczek to podmioty tworzące […]

    17.05.2023Pokaż więcej
  • Kwota pożyczki
    -
    +
    100015000
    Okres pożyczki
    dni
    • Pierwsza pożyczka
    • Kolejna pożyczka
    • Zaloguj się i sprawdź ofertę!
    • Koszt pożyczki0 zł0 zł
    • RRSO0%0%
    • Kwota do zwrotu
      01.01.2021
      0 zł0 zł
    Formularz informacyjny Reprezentatywny przykład

    Polecane artykuły