Aby kredyt mógł być nazwany konsumenckim i aby zaciągający go klienci, mieli z tego tytułu pełnię praw oraz ochronę wynikającą z zapisów specjalnej ustawy, zobowiązanie musi spełniać pewne warunki. Poniżej opisujemy, czym dokładnie jest kredyt konsumencki i kto może skorzystać z tego typu dodatkowego zastrzyku gotówki.

Kredyt konsumencki — podstawa prawna

Udzielanie kredytów konsumenckich regulują odrębne przepisy, szczegółowo określone w Ustawie o kredycie konsumenckim z dnia 12.05.2011 roku. To akt prawny, w którym znajdziemy definicję kredytu konsumenckiego oraz opis ochrony, z jakiej korzysta w tym przypadku kredytobiorca. Szczegóły znajdziesz w dalszej części tekstu.

Najważniejsze cechy kredytu konsumenckiego

O kredycie konsumenckim mówimy wtedy, kiedy spełnia on ustawowe kryteria:

• Jest udzielany przez firmę (np. bank, instytucję pożyczkową);
• Zaciąga go osoba fizyczna (a nie przedsiębiorstwo, organizacja czy organ administracyjny);
• Umowa zawarta jest pisemnie lub elektronicznie i zawiera formę oraz termin zwrotu zobowiązania wraz z odsetkami;
• Kredyt/pożyczka nie jest zabezpieczony/a hipoteką;
• Kwota świadczenia nie przekracza 255 550 zł.

Czym jest kredyt konsumencki?

Biorąc pod uwagę powyższe warunki, kredyt konsumencki nie jest wąskim określeniem jednego, konkretnego produktu bankowego.

Nazywamy tak również:

• Pozabankowe pożyczki udzielane przez internet (np. chwilówki na dowód) lub stacjonarnie (np. chwilówki z obsługą domową), przez firmy pożyczkowe zarejestrowane w formie spółek — o ile zaciąga je osoba fizyczna.
• Karty kredytowe obsługujące limit kredytowy i inne kredyty odnawialne oraz debet w koncie;
• Kredyty celowe, np. samochodowe;

• Kredyty i pożyczki konsolidacyjne;
• Leasing, o ile strony podpisały dodatkową umowę, która zabezpiecza przeniesienie własności przedmiotu leasingu na konsumenta.

Co nie zalicza się do kredytów konsumenckich?

Kredytem konsumenckim nie są:

1. Kredyty zabezpieczone hipoteką — nawet jeśli kredyt hipoteczny czy pożyczka hipoteczna są udzielane osobom fizycznym w kwocie niższej niż 255 550 zł, są to zobowiązania regulowane przez przepisy o kredytach hipotecznych, a nie — kredycie konsumenckim;
2. Kredyty i pożyczki z dofinansowaniem państwowym lub unijnym – świadczenia z dopłatami nie są traktowane w obliczu prawa, jako udzielane osobom fizycznym, nawet jeśli umowę faktycznie podpisuje osoba prywatna.
3. Chwilówki udzielane firmom — jeśli środki zostaną przeznaczone na cele związane z działalnością gospodarczą, nie ma mowy o kredycie konsumenckim.

Kredyt konsumencki — dla kogo?

Jak wskazuje nazwa tego typu finansowania, jego beneficjentami mogą być wyłącznie konsumenci, a więc osoby fizyczne. To jednak niejedyny warunek, który należy spełnić.

Kluczowe będą także:

• Pełnoletność;
• Odpowiednia zdolność kredytowa.

I o ile każdy z nas zdaje sobie sprawę, że pełna zdolność do czynności prawnych (w tym do zaciągania zobowiązań finansowych) rozpoczyna się wraz z ukończeniem 18 lat, o tyle „odpowiednia zdolność kredytowa” może oznaczać coś innego, w zależności od tego, jaki podmiot udziela nam kredytu konsumenckiego.

Jeżeli o kredyt wnioskujemy w banku, musimy liczyć się z tym, że instytucja będzie wymagać od nas nienagannej historii spłaty wcześniejszych zobowiązań i stabilnych dochodów. Z kolei firmy pożyczkowe, choć również nie udzielają pożyczek bez sprawdzania baz zadłużonych, mogą zaakceptować naszą aplikację o pożyczkę bez sprawdzania BIK, lub innych pojedynczych rejestrów albo przymknąć oko na negatywne wpisy, jeśli nasze dochody są odpowiednio wysokie. To m.in. dlatego większość pozabankowych chwilówek jest odpowiednia także dla zadłużonych. Skorzystają z nich również osoby bez umowy o pracę, ponieważ finansowanie tego typu dostępne jest często bez konieczności dostarczania jakichkolwiek zaświadczeń od pracodawcy.

Kredyt konsumencki a prawa kredytobiorcy

Korzystając z kredytu konsumenckiego, mamy szereg praw. Przede wszystkim możemy:

1. Odstąpić od umowy kredytu w terminie 14 dni od momentu jej zawarcia. Nieważne, z jaką instytucją została podpisana, w jakiej formie oraz jaki jest powód naszej rezygnacji;
2. Spłacić zobowiązanie przed terminem z umowy bez konieczności uzyskania zgody banku czy firmy pożyczkowej;
3. Otrzymać zwrot kosztów kredytu za cały czas, który pozostał od momentu wcześniejszej spłaty do terminu uregulowania należności z umowy.

Podsumowując, kredyt konsumencki stanowi istotną formę finansowania dla osób fizycznych, zapewniając im dostęp do potrzebnych środków — zarówno bankowych, jak i pozabankowych. I to przy odpowiedniej ochronie prawnej. Ustawa o kredycie konsumenckim precyzyjnie określa zasady udzielania tego typu świadczenia, ważne jednak, aby przed podpisaniem umowy mimo wszystko dokładnie zapoznać się z jej warunkami oraz przemyśleć swoją zdolność kredytową. W ten sposób możemy uniknąć niepotrzebnych problemów finansowych i skorzystać z kredytu czy pożyczki w sposób odpowiedzialny.