Jeśli myślisz, że pożyczenie pieniędzy od znajomego czy członka rodziny nie rodzi żadnych obowiązków względem organów administracji państwowej — ot, zwyczajna, przyjacielska przysługa — jesteś w błędzie. Niemal każda pożyczka prywatna musi zostać zgłoszona do urzędu skarbowego. Brak stosownej deklaracji w odpowiednim terminie może wiązać się z przykrymi finansowymi konsekwencjami. Jeśli chcesz ich uniknąć, zapoznaj się z naszym artykułem, w którym wszystko dokładnie wyjaśniamy.

Jaką pożyczkę trzeba zgłosić do urzędu skarbowego?

Zgłoszenia do US wymaga każda pożyczka, która:

• Jest prywatna, czyli zawierana między dwoma osobami fizycznymi;
• Nie zostaje udzielona lub zaciągnięta przez firmę czy instytucję (to znaczy, że nie chodzi tu np. o popularne chwilówki);
• Przekracza kwotę 1 000 zł.

Brak przestrzegania tego nakazu, może mieć konsekwencje prawne — głównie w postaci karnego opodatkowania kwoty zobowiązania. Konieczność zgłoszenia pożyczki do US nie jest jednak równoznaczna z obowiązkiem uregulowania podatku od czynności cywilnoprawnych (podatek PCC). Wręcz przeciwnie, złożenie deklaracji jest często warunkiem zwolnienia z opodatkowania.

Zwolnieni z podatku PCC — pożyczki prywatne a różne grupy podatkowe

Zwolnione z podatku PCC są pożyczki do kwoty 36 120 zł udzielane (łącznie, w okresie 5 lat) przez:

• Współmałżonków;
• Rodziców;
• Dzieci;
• Dziadków;
• Wnuki;
• Rodzeństwo;
• Pasierba/Pasierbicę;
• Ojczyma;
• Macochę.

Podatku nie zapłacimy również, zaciągając pożyczkę do kwoty 27 090 zł od:

• zstępnych i ich współmałżonków;
• rodzeństwa rodziców;
• zstępnych rodzeństwa;
• współmałżonków pasierbów;
• współmałżonków rodzeństwa;
• szwagra/szwagierki i ich współmałżonków.

Pozostałe pożyczki prywatne (np. od osób niespokrewnionych) są zwolnione z podatku do kwoty 5 733 zł.

W innych przypadkach stawka podatku to 0,5% wartości pożyczki.

Zobacz przykład:

Pożyczasz od przyjaciela 20 000 zł. W terminie 14 dni składasz deklarację do urzędu skarbowego i regulujesz podatek, który w tym przypadku wyniesie: 20 000 zł x 0,5% = 100 zł.

Jakich pożyczek nie trzeba zgłaszać do urzędu skarbowego?

Do US nie trzeba zgłaszać pożyczki prywatnej, której kwota jest niższa niż 1 000 zł oraz wszystkich pożyczek, w których stroną jest podmiot gospodarczy. Np. bank oferujący pożyczkę gotówkową czy pozabankowa instytucja finansowa z ofertą na chwilówki na dowód, czyli popularne pożyczki bez zaświadczeń.

O pożyczkach prywatnych, których zgłoszenie do US jest konieczne, mówimy najczęściej w kontekście zaciągnięcia zobowiązania od rodziny i znajomych. Pożyczek prywatnych dotyczą jednak także wszystkie ogłoszenia od osób fizycznych na portalach ogłoszeniowych i społecznościowych, które obiecują np. nisko oprocentowany kapitał z elastyczną spłatą. Odpowiadając na tego typu reklamy, należy być jednak bardzo ostrożnym, bo choć ogłoszeniodawca obiecuje pożyczki dla zadłużonych bez zdolności kredytowej czy też pożyczki całkowicie bez sprawdzania baz dłużników, najczęściej wcale nie oferuje realnego finansowania, tylko chce wyłudzić dane osobowe konsumentów lub pieniądze z tytułu „przedpłaty” czy „przygotowania dokumentów”.

Jeżeli Twoja zdolność kredytowa nie jest na najwyższym poziomie lub potrzebujesz pożyczki bez BIK, dużo lepszym wyborem będzie skorzystanie z pozabankowej oferty w działającej legalnie, zarejestrowanej w KRS firmie pożyczkowej.

Jak zgłosić pożyczkę do urzędu skarbowego?

Pożyczkę prywatną zgłasza się do US na formularzu PCC-3, do którego załącza się odpowiednie dokumenty. Cała procedura jest możliwa do przeprowadzenia stacjonarnie i online. Czas na przedłożenie urzędnikowi deklaracji to 14 dni od momentu podpisania umowy pożyczki. 

Wyjątkiem jest umowa w postaci aktu notarialnego — jeśli zaciągnięcie zobowiązania poświadcza notariusz, to on zgłasza pożyczkę do urzędu.

Ważna informacja! Obowiązek złożenia deklaracji oraz obowiązek podatkowy jest zawsze po stronie pożyczkobiorcy i to on boryka się z przykrymi konsekwencjami finansowymi, jeśli tego nie zrobi. Pożyczkodawca jest całkowicie zwolniony z odpowiedzialności przed urzędem skarbowym.

Co grozi za brak zgłoszenia pożyczki do urzędu skarbowego?

Konsekwencją niezgłoszenia pożyczki do urzędu skarbowego może być karny, dodatkowy podatek wynoszący 20% wartości niezgłoszonego zobowiązania. Nie zgłaszając umowy finansowania na przykładową kwotę 20 000 zł, ryzykujemy więc dodatkowe 4 000 zł podatku.

Jeżeli urząd faktycznie nałoży na Ciebie karę, będziesz musiał uregulować ją w określonym terminie przelewem na rachunek bankowy US. Uchylanie się od spłaty grzywny będzie skutkować monitami i ponagleniami, ale w dalszym postępowaniu nie masz co czekać na windykatora terenowego czy komornika — postępowanie egzekucyjne urząd poprowadzi bezpośrednio, zajmując Twoje wynagrodzenie, konto lub mienie, w zależności od sytuacji i kwoty długu (egzekucja administracyjna jest podobna do egzekucji komorniczej, a więc urząd może zabrać, to, co komornik).

Innymi słowy, kara nałożona przez urząd skarbowy to zobowiązanie, które należy spłacić jak najszybciej. Jeśli posiadasz poza nim dodatkowe kredyty czy pożyczki i trudno jest Ci uregulować na czas wszystkie płatności, spróbuj połączyć wszystkie długi w jeden, czyli skonsolidować swoje zadłużenie.